[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Alistair MacLeanWIED�MA MORSKAPrze�o�y� Jaros�aw KotarskiAgencja Praw Autorskichi Wydawnictwo �INTERART"Warszawa 1993PrologM�wi�c og�lnie istniej� tylko dwa rodzaje urz�dze� stosowanych do wykrywania i wydobywania ropy naftowej spod dna m�rz.Pierwszym, najcz�ciej stosowanym do wykrywania z��, s� specjalnie do tego celu budowane statki. Wygl�daj� zupe�nie tak jak normalne drobnicowce, maj� jedynie dodany na rufie pok�ad wiertniczy. Ich zadaniem jest borowanie pr�bnych otwor�w tam, gdzie badania sejsmologiczne i geologiczne wskazuj� na istnienie z�o�a. Techniczna strona operacji jest nader z�o�ona, mimo to uzyskuj� one godne podziwu sukcesy. Ich s�ab� stron� jest wra�liwo�� na pewne zjawiska morskie � mimo wyposa�enia w najnowocze�niejsze �rodki nawigacji i sterowania bardzo trudno jest im utrzyma� sta��, niezmienn� pozycj� nad dnem, a w przypadku du�ej fali oraz silnego wiatru musz� po prostu przerywa� sw� dzia�alno��.Do w�a�ciwego wydobywania ropy u�ywa si� powszechnie sta�ych platform wiertniczych. Musz� one zosta� zaholowane na miejsce i zakotwiczone przy pomocy specjalnych filar�w. Sk�adaj� si� z platformy, na kt�rej umieszczone s�: wie�a, d�wigi, pok�ad �mig�owcowy i inne, niezb�dne, do ich funkcjonowania urz�dzenia oraz kwatery za�ogi. W normalnych warunkach s� one bardzo efektywne lecz, podobnie jak statki, maj� swoje minusy. Nie s� mobilne i przy z�ej pogodzie musz� przerywa� prac�, a do tego mog� by� u�ywane jedynie na p�ytkich wodach � si�gaj�ce najg��biej znajduj� si� na Morzu Pomocnym, gdzie maj� d�ugo�� czterystu st�p. Tam te� wie�e s� u�ywane najcz�ciej. Koszty przed�u�ania filar�w s� tak wysokie, �e nie op�aca si� tego robi� � przewy�szy�oby to zyski czerpane z eksploatacji takiej platformy. Co prawda Amerykanie planuj� budow� platformy o o�miusetstopowych filarach, by u�y� jej na wodach Kalifornii, lecz nadal niewiadom� pozostaje sprawa bezpiecze�stwa. Du�e powierzchnie poddane dzia�aniu zmiennych si� maj� tendencj� do p�kania; a nawet wtedy, gdy obliczenia osi�gn� szczyt dok�adno�ci, pozostanie jeszcze sprawa wytrzyma�o�ci materia��w.Istnieje wszak�e jeszcze jeden typ urz�dze� z rodzaju, o kt�rym by�a mowa. Swobodna platforma wiertnicza. W czasie, w kt�rym rozgrywa si� ta opowie��, istnia�a tylko jedna taka platforma na �wiecie. Mia�a wielko�� boiska do pi�ki no�nej, o ile kto� mo�e sobie wyobrazi� tr�jk�tne boisko. Pok�ad wykonany by� nie ze stali, lecz z �elazobetonu, specjalnie przygotowanego przez jedn� z du�skich stoczni. Filary zaprojektowano i wykonano w Anglii � by�y to trzy pot�ne i niezwykle wytrzyma�e wsporniki, po jednym na ka�dy naro�nik, po��czone kombinacj� poziomych i pionowych cylindr�w, co dawa�o w sumie ca�ej konstrukcji wyporno�� wystarczaj�c�, by nawet najwi�ksze fale nie zalewa�y pok�adu.Od podstawy ka�dego ze wspornik�w bieg�y masywne stalowe liny, ��cz�ce je z dnem morskim za pomoc� pot�nych kotwic. Ka�da lina by�a sprz�ona z silnikiem i kotwice mog�y by� opuszczane dwu- lub trzykrotnie g��biej ni� by�o to mo�liwe do osi�gni�cia przez nieruchome platformy, co pozwala�o na operowanie daleko poza granicami szel-fu kontynentalnego.Ten typ platformy mia� jeszcze inne zalety � wielka wyporno�� powodowa�a napi�cie kabli kotwicznych, kt�re praktycznie eliminowa�y ko�ysania i podskoki samej platformy. Efekt by� taki, �e mog�a ona operowa� w warunkach morskich, kt�re wyklucza�y u�ycie innych platform. By�a r�wnie� prawie nieczu�a na skutki podwodnych trz�sie� ziemi.By�a tak�e mobilna � wystarcza�o podnie�� kotwice i przeholowa� j� podobnie jak rzeczn� bark�. W dodatku w por�wnaniu ze standardowymi platformami, koszt jej zakotwiczenia i uruchomienia by� tak minimalny, �e ledwie godny zaznaczenia.Nazywa�a si� �Seawitch" � �Wied�ma Morska".Rozdzia� pierwszyW pewnych miejscach i mi�dzy pewnymi lud�mi nazwa �Seawitch'' cieszy�a si� nader z�� s�aw�. Jednak wi�kszo�� tej niech�ci, i to przyt�aczaj�ca, skupia�a si� na osobie lorda Wortha: multimilionera, a niekt�rzy twierdzili, multimiliardera, przewodnicz�cego i jedynego w�a�ciciela North Hudson Oil Company, a w dodatku, zupe�nie zreszt� przypadkowo, posiadacza �Seawitch". Gdy wymieniano jego imi� w dziesi�cioosobowym gronie os�b obecnych w domu nad brzegiem jeziora Tahoe, czyniono to nad wyraz niech�tnie i z kompletnym brakiem powa�ania.�adna informacja o tym spotkaniu nie by�a podana do wiadomo�ci ani lokalnej, ani �wiatowej prasy, a to z dw�ch powod�w: uczestnicy przybyli i oddali� si� mieli pojedynczo b�d� parami, co w heterogenicznej populacji Lak� Tahoe by�o normaln� i nie zwracaj�c� uwagi sytuacj�; no i, co wa�niejsze, wszyscy oni byli, ze zrozumia�ych wzgl�d�w, jak najdalsi od ch�ci nadawania swojemu spotkaniu jakiegokolwiek rozg�osu. Dzia�o si� to w pi�tek, trzynastego, co nie wr�y�o �wietlanej przysz�o�ci.Obecnych by�o dziewi�ciu go�ci plus gospodarz. Naprawd� wa�nych spo�r�d nich by�o czterech � Corral, reprezentuj�cy kopalnie i rafinerie Florydy, Benson, reprezentuj�cy platformy po�udniowej Kalifornii, Patinos z Wenezueli i Borosoff (a przynajmniej tu znano go pod tym nazwiskiem) ze Zwi�zku Sowieckiego, kt�rego zainteresowanie dostawami ropy do Ameryki by�o minimalne. Uczestnicy spotkania zak�adali, chyba s�usznie, �e g��wnie chce wywo�ywa� zamieszanie. Wszyscy oni byli dostawcami ropy dla USA. Pomimo �e dostarczali jej r�ne ilo�ci, mieli wsp�lny interes � pilnowa�, aby cena tego surowca nie spad�a. Ostatni� rzecz�, jakiej mogliby pragn��, by�by jej spadek.Benson, kt�ry by� nominalnym gospodarzem spotkania, jako �e odbywa�o si� ono w jego domku letniskowym, otworzy� obrady:� Panowie, czy kt�ry� z was b�dzie mia� jakiekolwiek obiekcje, je�li zaprosz� trzeci� stron�, czyli kogo�, kto nie reprezentuje ani nas, ani lorda Wortha?� To zbyt niebezpieczne � zaprotestowa� Borosoff, patrz�c podejrzliwie na pozosta�ych � i tak jest nas zbyt wielu.� Nie przesadzaj Borosoff. Jeste� tu bardziej prawem kaduka ni� z realnej potrzeby. Albo powiesz o kogo chodzi, albo milcz. Je�eli nie m�wisz, to temat uwa�am za sko�czony. Pami�tajcie, �e tematem tego spotkania jest utrzymanie co najmniej obecnych cen ropy � doda� Ben-son, kt�ry sta� si� szefem kompanii wydobywczych nie dlatego, �e kto� zrobi� mu prezent urodzinowy. � OPEC rozwa�a mo�liwo�� powa�nego podniesienia obecnych cen. W Stanach nas to nie zaboli � po prostu og�osimy podniesienie w�asnych.� Worth jest r�wnie bezwzgl�dny i pozbawiony skrupu��w, jak my wszyscy � o�wiadczy� Patinos.� Realizm to nie bezwzgl�dno��. Nikt z nas natomiast nie podniesie niczego, jak d�ugo w interesie jest North Hudson. Oni w�a�nie obni�yli swoje ceny. Niewiele, ale odczuli�my to. Je�li podniesiemy teraz nasze, a ich pozostan� niezmienione, odczujemy to tym silniej. A je�li b�d� mieli do dyspozycji wi�cej ruchomych platform, to zacznie nas to bole�. Zaboli to te� i OPEC, ale nas przede wszystkim � spadnie zapotrzebowanie na nasze produkty. Wszyscy podpisali�my gentelmen's agree-ment, kt�re zawar�y wszystkie wi�ksze kompanie naftowe na temat nie-wydobywania ropy poza wodami terytorialnymi � to jest poza ich prawnie i mi�dzynarodowo uznawanymi granicami. Bez takiego uzgodnienia mo�liwo�� prawnych, dyplomatycznych, politycznych utarczek na skal� mi�dzynarodow�, od sceny politycznej po konflikty zbrojne, by�aby nazbyt realna. Przypu��my, �e pa�stwo A zrobi to, co par� pa�stw ju� zrobi�o � og�osi posiadanie praw do stumilowego pasa przybrze�nego. Przypu��my nast�pnie, �e pa�stwo B rozpocznie wiercenia trzydzie�ci mil poza t� granic�, i przypu��my, �e pa�stwo A podejmie niczym nie uzasadnion� decyzj� powi�kszenia swych w�d terytorialnych a� do stu pi��dziesi�ciu mil � a nie zapominajcie, �e Peru ju� og�osi�o istnienie pasa dwustumilowego � konsekwencje takich poczyna� s� dla wszystkich oczywiste, tote� nie ma si� co wdawa� w dalsze rozwa�ania. Jednak�e nie wszyscy s� d�entelmenami. Przewodnicz�cy North Oil Company i ca�y po�a�owania godny zarz�d tej firmy gotowi s� pierwsi zaprzeczy� tej sugestii � co jest powszechnie znanym i akceptowanym przez ich naftowych konkurent�w faktem. R�wnie �ywio�owo zaprzecz�, rzecz jasna, pos�dzeniu o to, �e s� band� krymi-8nalist�w, co mo�e by� prawd� lub nie, ale nie jest jeszcze z pewno�ci� faktem powszechnie uznanym. M�wi�c kr�tko, jak dot�d pope�nili oni dwa niewybaczalne przest�pstwa. Pierwsze jest nie do udowodnienia, a drugie, cho� jest przest�pstwem w normalnym znaczeniu tego s�owa, nie jest jeszcze, jak dot�d, bezprawiem. To pierwsze, kt�re nazwa�bym mniej gro�nym, dotyczy budowy tej platformy wiertniczej, kt�ra powsta�a w Huston. Nie jest tajemnic�, �e plany dotycz�ce tej wie�y � konkretnie pok�adu � zosta�y skradzione w Cherron Oilfield Re-aserch Company, a filary i kotwice z Mobil Oil Company. Ale, jak ju� powiedzia�em, jest to nie do udowodnienia. Normaln� bowiem rzecz� przy nowych wynalazkach czy udoskonaleniach jest to, �e dochodzi si� do nich w dw�ch lub wi�cej miejscach r�wnocze�nie. Zawsze mo�na twierdzi�, �e jeden zesp� konstrukcyjny, pracuj�cy w sekrecie, by� szybszy od pozosta�ych.Benson mia� ca�kowit� racj�. Przy projektowaniu �Seawitch" lord Worth u�y� metod, kt�re ograniczony przepisami cz�owiek m�g�by okre�li� jako pozbawione skrupu��w lub wr�cz nielegalne. Podobnie jak wszystkie towarzystwa naftowe, lord Worth zatrudnia� (jedynie dla obni�enia koszt�w) zesp� konstrukcyjny. By�a to zbieranina p�g��wk�w, kt�rych po��czone zdolno�ci nie wystarczy�yby do zaprojektowania szalupy. Fakt ten zreszt� wcale nie martwi� ich pracodawcy, kt�ry w og�le nie potrzebowa� zespo�u konstrukcyjnego. By� wystarczaj�co bogaty i do�� mia� wp�ywowych przyjaci� � �adnego z nich, o czym nie trzeba chyba wspomina�, w towarzystwach naftowych � i by� mistrzem szpiegostwa przemys�owego. Maj�c to wszystko do dyspozycji napotyka� niewiele problem�w przy uzyskiwaniu zestaw�w tajnych plan�w, kt�re przesy�a� nast�pnie swoim wysokokwalifikowanym morskim konstruktorom. Ich bardzo wysokie wynagrodzenia odpowiada�y... [ Pobierz całość w formacie PDF ]