[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR ID : b00062Tytu� : ZemstaPodtytu�: Komedia w czterech aktach, wierszemAutor : Aleksander FredroNie masz nic tak z�ego, �eby si� na dobrenie przyda�o. Bywa z w�a dryjakiew z�ecz�sto dobremu okazj� daje.And. Maks. FredroOsoby:Cze�nik RaptusiewiczKlara, jego synowicaRejent MilczekWac�aw, syn RejentaPodstolinaPapkinDyndalski, marsza�ek�migalski, dworzanin Cze�nikaPere�ka, kuchmistrzMularze, hajduki, pacho�ki etc.scena na wsiAKT PIERWSZYPok�j w zamku Cze�nika: drzwi na prawo, lewo i �rodku: sto�y, krzes�a etc. Gitara angielska na �cianie.Scena pierwszaCze�nik, DyndalskiCze�nik, w bia�ym �upanie bez pasa i w szlafmycy, siedzi przy stole, po prawej od aktor�w stronie: okulary na nosie, czyta papiery. Za sto�em, troch� w g��bi, stoi Dyndalski, r�ce w ty� za�o�one.CZE�NIKjakby do siebiePi�kne dobra w ka�dym wzgl�dzie:Lasy - gleba wy�mienita -Dobr� �on� pewnie b�dzie -Co za czynsze! - To kobi�ta!Trzy folwarki...DYNDALSKIMi�a wdowa.CZE�NIKArcymi�a, ani s�owa...k�adzie papieryC�, polewki dzi� nie dacie?Dyndalski wychodziD�ugo� na czczo b�d� czeka�?po kr�tkim milczeniuNie, nie trzeba rzeczy zwleka�...Dyndalski, spotkawszy we drzwiach hajduka nios�cego na tacy wazk�, talerz, chleb etc., odbiera od niego i wraca, zawi�zuje serwet� pod szyj� Cze�nikowi, potem podaje talerz z polewk�, co wszystko nie tamuje rozmowy.Qua opiekun i qua krewnyMia�bym z Klar� sukces pewny:Ale Klara, m�oda, p�ocha,Chocia� dzisiaj i pokocha,Kt� za jutro mi zar�czy!DYNDALSKInabieraj�c na talerzNikt rozumny, ja�nie panie -Rzecz to �liska.CZE�NIKobracaj�c si� ku niemuTu s�k w�a�nie!Na to� bym si�, mocium panie,Kawalerstwa dzi� wyrzeka�,By kto...uderzj�c w st�Niech go piorun trza�nie!D�ugo b�dzie na to czeka�.po kr�tkim milczeniu, bior�c na talerzMa dochody w prawdzie znaczne -Podstolina ma znaczniejsze;Z wd�wk� zatem dzia�a� zaczn�.po kr�tkim milczeniuBawi z nami - w domu Klary,Bo krewniaczka jej daleka,Ale mnie si� wszystko zdaje...DYNDALSKIOna czego� wi�cej czeka.CZE�NIKparskaj�c �miechemOna czego�... wi�cej... czeka...A bodaj�e ci�, Dyndalu,Z tym konceptem! - Czego� czeka!�mieje si�Tfy!... jak�em si� u�mia� szczerze.Czeka! - Bardzo temu wierz�.jedz�c i po kr�tkiej chwiliJeszcze� m�oda jest i ona,Ale� wdowa - do�wiadczona,Zna proporcj�, mocium panie,I nie ka�e fircykowa�,Po kulikach balansowa�.po kr�tkiej chwiliNo - nie sekret, �em niem�ody,Alem tak�e i niestary.Co?DYNDALSKIniekoniecznie przystaj�cTa�...CZE�NIKura�onyMo�e� m�odszy?DYNDALSKIMiaryZ mego wieku...CZE�NIKko�cz�c rozmow�Mam dowody.Chwila milczeniaDYNDALSKIskrobi�c si� poza uszyTylko �e to, ja�nie panie...CZE�NIKH�?DYNDALSKIw ma��enskim ci�ko stanie;Pan za�, m�wi�c mi�dzy nami,Masz pedogr�.CZE�NIKniekontentEj, czasami.DYNDALSKIKurcz �o��dka.CZE�NIKPo przepiciu.DYNDALSKIRumatyzmy jakie� �upi�.CZE�NIKzniecierpliwionyOt, co powiesz, wszystko g�upio.Ten mankament nic nie znaczy;Wszak i u niej, co w ukryciu,B�g to tylko wiedzie� raczy;I nikt pewnie si� nie spyta,Byle tylko w dalszym �yciuMi�dzy nami by�a kwita.Scena drugaCze�nik, Dyndalski, PapkinPapkin po francusku ubrany, przy szpadzie; kr�tkie spodnie, buty okr�g�e do p� �ydki, tupet i harcopf, kapelusz stosowany - pod pach� para pistolet�w, zawsze pr�dko m�wi.PAPKINB�g z waszmo�ci�, m�j cze�niku.P�dz�c czwa�em na rozkazy,Zam�czy�em szkap bez liku,Wywr�ci�em ze sto razy,Tak �e z nowej mej kolaskiGdzie� po drodze tylko trzaski.CZE�NIKA ja za to r�czy� mog�,�e m�j Papkin tu piechot�Przew�drowa� ca�� drog�,A na podr� dane z�otoGdzie� zostawi� przy labecie.PAPKINpokazuj�c pistoletPatrz, cze�niku - poznasz przecie...CZE�NIKC� mam pozna�?PAPKINWystrzelony,Wypalony.DYNDALSKIna stronie, odchodz�cGdzie� na wrony.PAPKINGdzie, do kogo - milcze� musz�;Lecz nie karty s� przyczyn�,�em si� w drodze sp�ni� nieco.Ani ziewn��! na m� dusz�!Tak z mej r�ki wszyscy gin�!CZE�NIKpoprawiaj�c w mowieWszystkie.PAPKINWszystkie?CZE�NIK�my, komary.PAPKINWaszmo�� nigdy nie dasz wiary.CZE�NIKBom nieg�upi, mocium panie.PAPKINAch, co widz�! - tu �niadanie.CZE�NIKHa, �niadanie.PAPKINAch, cze�niku,Ju� to sze�� dni i sze�� nocyNic nie mia�em na j�zyku.CZE�NIKJedz i s�uchaj.PAPKINTak si� stanie.siada po drugiej stronie sto�u; jak do siebieStrzelam gracko, rzecz to znana.CZE�NIKRzecz to znana, i� w mej mocyKaza� zamkn�� waszmo�� panaZa wiadome dawne sprawki.PAPKINzastraszonyZamkn��! Po co?CZE�NIKDla zabawki.PAPKINCzy� nie znajdziesz lepszej sobie!CZE�NIKCicho! ciszej! Ja to m�wi�,by od�wie�y� w twej pami�ci,Nim powierz� moje ch�ci,Co� mnie winien, a ja tobie.PAPKINAch, co ka�esz, wszystko zrobi�.By�bym zaraz dopad� konia...Bom jest je�dziec doskona�y...Niechaj b�dzie wzi�ty z b�onia,Dzik to dziki, lew to �mia�y,W moim r�ku - jak owieczka...Bom jest je�dziec doskona�y.CZE�NIKA bodaj�e�!...PAPKINTylko pozw�l...K�ad�em nawet w strzemi� nog�,Kiedy nagle wielka sprzeczkaPrzedsi�wzi�t� spa�nia drog�,A ta by�a w tym sposobie...CZE�NIKS�uchaj...PAPKINZaraz... szed�em sobie,Mina t�ga, w�os w pier�cienieG�owa w g�r�, a wejrzenie! -Niech truchleje p�e� zdradziecka!CZE�NIKS�uchaj!...PAPKINZaraz... Id� sobie,A wtem jaka� ksi�na grecka -Anio�! B�stwo! - zerk z karety...- Gin� za mn� te kobiety! -Zerk wi�c na mnie, zerk ja na ni�...Koniec ko�c�w pokocha�a,Zawo�a�a et caetera ...Ksi���, tygrys, ludzi zbiera...CZE�NIKuderzaj�c w st�, a� Papkin podskoczy� na krze�leAle� cicho.PAPKINNadto� �ywy.CZE�NIKA, bezbo�ny ty j�zyku!I tyrkotny, i k�amliwy.PAPKINNadto� �ywy, m�j Cze�niku.Gdybym tak�e, r�wnie tobie,Nami�tno�ci nie bra� w ryzyuderzaj�c w r�koje�� szpadyOstrze mojej Artemizy...uprzedzaj�c uderzenie w st� Cze�nikaProsz� m�wi�...CZE�NIKpo kr�tkiej chwiliOjciec KlaryKupi� ze wsi� zamek stary...PAPKINFiu! m�j ojciec mia� ich dziesi��.CZE�NIKuderza w st� i m�wi dalejTu mieszkamy jakby sowy;Lecz co gorsza, �e po�owyDrugiej zamku - czart dziedzicem.Przestrach PapkinaCzy inaczej: Rejent MilczekS�odki, cichy, z kornym licem,Ale z diab�em, z diab�em w duszy.PAPKINJednak zgodnie, jak s�siady...CZE�NIKJe�li nie ja mymi psotyNikt go st�d ju� nie wyruszy.Nie ma dnia bez sprzeczki, zwady -Lecz potrzebne i uk�ady.Pisa�? - nie chc� do niecnoty.I�� tam? - �lisko, mocium panie:M�g�by otru�, zabi� skrycie,A mnie jeszcze mi�e �ycie.Wi�c dlategom wybra� ciebie -B�dziesz pos�em tam w potrzebie.PAPKINZa ten honor �ciskam nogi...Wielki czynisz swemu s�udze,Ale nazbyt jestem srogi -Zamiast zgody wojn� wzbudz�,Bo do rycerskiego dzie�aMatka w �onie mnie pocz�a;A z powicia �lub unios�em:Nigdy w �yciu nie by� pos�em.CZE�NIKCzym ja zechc�, Papkin b�dzie,bo mnie Papkin s�ucha� musi.PAPKINLecz - porywczy w ka�dym wzgl�dzie,Jak s�siada Papkin zdusi?Jak mu kul� �eb przewierci,Jak na bigos go posieka,Kt� natenczas sprawc� �mierci?Kog� za to kara czeka?CZE�NIKBior� wszystko na sumienie.PAPKINChciej rozwa�y�...CZE�NIKJu� si� sta�o. -Teraz inne dam zlecenie:Mo�ci Papkin - ja si� �eni�.PAPKINBa!CZE�NIKprzedrze�niaj�cC� to - ba!PAPKINTak si� ciesz�I w t� spraw� ch�tnie spiesz�.Powiedz, gdzie mam b�ysn�� chwa��?Mam�e zosta� dziewos��bem?Mam�e zmusi� zbyt zuchwa��?Mam�e sk�oni� zbyt nie�mia��?Mam�e, je�li cudz� �on�,Jej tyrana przeszy� �ono...CZE�NIKC�, u diab�a, za szale�stwo!PAPKINZnasz, cze�niku, moje m�stwo.CZE�NIKS�uchaj, m�wi�c mi�dzy nami,Bez mej chluby, twej urazy,Wi�cej ni� ty, m�j Papkinie,Mam rozumu tysi�c razy.Papkin chce przerwa�, co Cze�nik znakiem wstrzymujeLecz rozprawia� z niewiastami...Owe jakie� ba�amutnie,Afektowe �wiegotanie -Niech mi zaraz �eb kto utnie,Nie potrafi�, mocium panie -Ty wi�c musisz sw� wymow�...PAPKINJu� jest twoj�, daj� s�owo.Chcesz? Przysi�gn� - masz ju� �on�.Bo ja szcz�cie mam szalone -Tylko spojrz�, ka�da moja,A na ka�d� spojrze� umiem.Id�.CZE�NIKDok�d?PAPKINPrawda, nie wiem.CZE�NIKPodstolina...PAPKINJu� rozumiem.CZE�NIKzatrzymuj�c goTu j� czekaj.PAPKINAni s�owa!Za godzin� jest gotowa.CZE�NIKJa potrafi� ci odwdzi�czy�.PAPKINZa Cze�nika mo�na r�czy�.Scena trzeciaPAPKINCze�nik - wulkan, a� niemi�o.�ebym kr�tko go nie trzyma�,Nie wiem, co by z �wiatem by�o.po kr�tkim my�leniuLecz nie b�d� ja tu drzyma�I w podziele tak si� zwin�:Jemu oddam Podstolin�,Malowid�o nieco stare -Sobie wezm� �liczn� Klar�.Ju� od dawna mam nadziej�,�e jej serce mnie si� �mieje.Ju� by para z nas dobranaZaludnia�a Papkinami,Gdyby Cze�nik, jakby �ciana,Nie sta� zawsze mi�dzy nami.po chwiliZnak da� musz�, �e tu jestem;Niechaj lubym �piew szelestemW lube, drogie uszko wpadnie.Ach, jak anio� �piewam �adnie!�piewa przy angielskiej gitarze"C�ru� moja, dzieci� moje, co u ciebie szepce?Pani matko dobrodziejko, kotek mleko ch�epce.Oj, kot, pani matko, kot, kot,Narobi� mi w pokoiku �oskot.C�ru� moja, dzieci� moje, co u ciebie stuka?Pani matko dobrodziejko, kotek myszki szuka.Oj, kot, pani matko, kot, kot,Narobi� mi w pokoiku �oskot.C�ru� moja, dzieci� moje, czy ma ten kot nogi?pani matko dobrodziejko, i �rebrne ostrogi.Oj, kot, pani matko, kot, kot,Narobi� mi w pokoiku �oskot".Scena czwartaPapkin, Podstolina z drzwi prawychPODSTOLINAWszak - m�wi�am - albo koty,Albo Papkin nam si� zjawi�.PAPKIN... [ Pobierz całość w formacie PDF ]